Reaktif enerji tarifesi, artan enerji ihtiyacı ve enerji kullanımı sonucunda zaman içinde EPDK tarafından güncellenerek son halini almıştır.
EPKD tarafından 24.12.2015 tarihinde 5966-24 karar numarası ile açıklanan Kurul Kararı gereği Türkiye de kullanımda olan reaktif enerji tarifesi ve uygulanan cezalar, kurulu güce göre değişiklik göstermektedir.
EPDK 13. Maddesinde belirtildiği üzere bağlantı gücü 9 KVA ve altında olan mesken aboneleri, aydınlatma aboneleri, tek fazla beslenen aboneler ile sisteme enerji veren üreticilere veriş yönünde (üretim) reaktif enerji tarifesi uygulanmaz.
Bu özel durumun haricinde kalan tüm kullanıcılar, şebekeye enerji veren üreticiler de dahil olmak üzere enerji tüketimlerine göre reaktif enerji tarifesine tabidir.
Bu kapsamda:
- Kurulu gücü 9 KVA ile 50 kVA arasında olan kullanıcılar; çektikleri aktif enerji miktarının %33 'ü kadar endüktif reaktif enerji tüketmeleri veya aktif enerji miktarının %20 'si kadar kapasitif reaktif enerjiyi şebekeye vermeleri halinde reaktif güç tüketim bedeli ödemek zorundadır.
- Kurulu gücü 50 kVA ve üzerinde olan kullanıcılar; çektikleri aktif enerji miktarının %20 'si kadar endüktif reaktif enerji tüketmeleri veya aktif enerji miktarının %15 'i kadar kapasitif reaktif enerjiyi şebekeye vermeleri halinde reaktif güç tüketim bedeli ödemek zorundadır.
Dikkate edilmesi gereken en önemli nokta reaktif cezaların aşılan kısma göre değil, reaktif enerjinin tamamına göre uygulanmasıdır.
Kullanıcı endüktif reaktif ile ilgili sınır aştı ise, sayacın endüktif değerinde ölçülen kadar reaktif enerji bedeli ödemekle yükümlüdür.
Kullanıcı kapasitif ile ilgili sınırı aştı ise, sayaçta ölçülen ve sisteme verilen kapasitif reaktif enerji bedelinin tamamı kadar cezai işlem uygulanır.
Kullanıcı her iki sınırı da aştı ise tüketilen endüktif reaktif ve şebekeye verilen kapasitif reaktif değerleri sayaç üzerinden karşılaştırılır. Hangisi daha büyük ise bu enerji üzerinden cezai işlem uygulanır. Yani kullanıcı endüktif sınırını aşıp verilen kapasitife göre çok daha fazla tüketim yaptı ise kullandığı endüktif reaktif enerjinin tamamı üzerinden ceza öder.
EPDK yönetmeliğinde bu iki değerin ölçülememesi durumu da dikkate alınmıştır. Kullanıcı sayacında; tüketilen endüktif reaktif ve verilen kapasitif reaktif enerji ölçülemiyor ve bu durum kullanıcıdan kaynaklı ise çekilen aktif gücün %90 ‘ı kadar endüktif reaktif enerji bedeli tutarında ceza uygulanmaktadır.
Reaktif enerji cezaları ile karşılaşmamak için tesislerde yapılan kompanzasyon sistemlerinin doğru tasarlanması ve sonraki süreçte kontrollerinin rutin olarak yapılması çok önemlidir.
