Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) sektör paydaşlarıyla yapılan görüşmeler doğrultusunda mevzuatını hazırladığı Vadeli Elektrik Piyasası (VEP) ve Yeşil Sertifika (YEK-G) Sistemi, 1 Haziran'da devreye girecek şekilde tamamlandı.
Peki nedir bu Vadeli Elektrik Piyasası (VEP)?
VEP, katılımcısına gelecekte yapmayı planladığı ticaretin hacmini katılımcının kendisi tarafından belirleme imkanını sunan ve sürekli ticaret yöntemine göre işleyen bir piyasa olarak tanımlanabilir.
Bu sistem katılımcısına gelecekte yapmayı planladığı ticaret hacmine ilişkin elektrik harcama miktarını belirleme imkanını sunmakta yani VEP ile beraber tüketiciler gelecek dönemlerin elektriğini bugünden alarak fiyat değişimlerinden kendilerini koruyabilecekken üreticiler de elektriğini önceden satarak fiyat değişimlerinden etkilenmemiş olacak.
EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, VEP sisteme ile beraber fiyat belirsizliğinden kaynaklanan risklerin ve olası kayıpların minimize edilebileceğini vurguladı ve "Piyasanın öngörülebilirliğini artıracağız" dedi. Böylelikle gelir öngörülebilirliğini artması bu durumunda maliyetleri azaltması ve istihdama olumlu yönde etki etmesi umut ediliyor.
Bu sürecin doğru bir şekilde işlemesi amacıyla Enerji Piyasaları İşletme A.Ş (EPİAŞ) garantör rolünün üstlenerek sistemin risk yönetimini sağlayacak yani EPİAŞ herhangi bir temerrüt riskinde alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenecek.
Yeşil Sertifika (YEK-G) sistemi nedir ve bu sistemle neler hedefleniyor?
Dünya’nın yenilenebilir enerji üzerine yaptığı yatırımlar ortada Türkiye de yenilenebilir enerjide ciddi yatırımlara sahip çünkü yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimindeki payının artması, enerjide dışa bağımlılığın ve cari açığın azalması anlamına gelmekte. 1 Haziran’da EPİAŞ tarafından devreye alınacak YEK-G sistemi ile bu alanda büyük bir dönüşüme start verilmesi planlanıyor.
Bu uygulama ile birlikte tüketicilerin kullandığı elektriğin yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiği sertifikayla garanti altına alınacak. Tasarlanan sistem ile yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen her megawatt saat (MWh) elektrik de sertifikalandırılabilecek. EPİAŞ, oluşturacağı piyasa üzerinden talep eden üreticiler adına elektronik YEK-G belgesi düzenleyecek ve piyasada bu belgelerin ticareti yapılarak fiyatlar serbestçe belirlenebilecek.
EPİAŞ'ın kuracağı piyasanın arz tarafında lisans sahibi yenilenebilir enerji santralleri yer alacakken, talep tarafında elektrik tedarikçileri olacak. Elektrik tedarikçileri YEK-G sertifikalarını organize piyasadan veya ikili anlaşmalar yoluyla temin edebilecek. Bu piyasa sayesinde yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten yatırımcılar için yeni bir ürün ve gelir kalemi oluşturulacak.
VEP ve YEK-G sistemlerinin 1 Haziran’dan itibaren elektrik piyasasında çok şey değiştireceğini ve Türkiye’nin enerji ticaret merkezi olma yolunda önemli bir adım attığını belirten EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz bu sistemler hakkında şu açıklamalarda bulundu:
“Gerek Vadeli Elektrik Piyasası gerek YEK-G Sistemi için; 20. yılını kutlayan EPDK’mızın gurur vesikası niteliğinde çalışmalarımız olduğunu söylemeliyim. Çok mesai harcadık ve ülkemize layık iki sistem ortaya koyduk. Özellikle VEP ile fiyat belirsizliğinden kaynaklanan riskler ortadan kaldırılırken piyasanın öngörülebilirliğini arttıracağız. EPİAŞ garantör rolü ile piyasaya olan güveni daha da arttıracak. YEK- G sistemi ile ihracatçılarımız üretim süreçlerinde yenilenebilir enerji kullandıklarını şeffaf bir şekilde kanıtlayabilecek. Sistem AB’nin de gündeminde olan karbon sınır vergileri açısından da ihracatçılarımızın elini güçlendirecek. Ayrıca, bu piyasa sayesinde yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten yatırımcılar için ilave bir gelir kalemi oluşacak ve yenilenebilir enerjiye yatırım çok daha cazip hale gelecek.”
Enerji360 ailesi olarak bu sistemlerin ülkemize yararlı olmasını diliyor ve siz değerli takipçilerimizi yenilenebilir enerjiyle ilgili diğer içerikleri incelemeye davet ediyoruz.
Kaynakça:https://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/3099697-elektrik-sektorunde-yeni-donem-basliyor
https://www.yeniasir.com.tr/ekonomi/2021/05/14/elektrikte-yesil-sertifika-sistemi-basliyor
https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/yesil-sertifika-sistemi-basliyor-580585.html
https://www.haberturk.com/vadeli-elektrik-piyasasi-ve-yesil-sertifika-sistemi-1-haziran-da-devrede-3070650-ekonomi
